Trashëgimia Arkitekturale
Trashëgimia arkitekturore përfshinë të gjitha veprat ndërtimore, të ngritura prej dorës së njeriut apo në proces kronologjik ato të përshtatura në mjedisin natyror, për t'u shfrytëzuar për banim dhe funksione tjera. Këto vepra në cilësinë e monumentit mund të jenë të në gjendje të shfrytëzueshme apo rrënoje. Në përgjithësi janë ato të cilat kanë dalë në dritë nga gërmimet arkeologjike.
Vendbanimet dhe lokalitetet më reprezentative: vendbanimi shumështresor i Vlashnjës, lokaliteti i Runikut, lokaliteti i Varoshit, lokaliteti i Reshtanit, lokaliteti i Bardhoshit, lokaliteti i Tjerrtores, lokaliteti i Fafos, nekropoli i tumave të Bokës së Përqevës, nekropoli tumular i Ponoshecit, nekropoli i Llashticës, lokaliteti i Banjë së Pejës, Municipum DD, Lokaliteti Statio Vindenis, Municipium Ulpiana, lokaliteti i Vrellës, lokaliteti i Dersnikut, Kështjella e Keqekollës, Kalaja e Prizrenit, Qyteti mesjetar i Novobërdës dhe shumë të tjera.
Kisha e Shën Nikollës në Bogoshevcë
Kisha e Shën Nikollës gjendet në varrezat e fshatit Bogoshevcë. Është e ndërtuar gjatë shek. XVI nga ana e banorëve të fshatti. Kisha është një anijatëshe, ka planimetri drejtkëndëshe, me absidën trefaqëshe në pjesën lindore. Enterieri i kishës është i pasur me afresket me tematikë religjioze. Në murin perëndimor, në fasadë gjendet nisha ku është pikturuar figura e shenjtores. Në murin verior, në enterier ndodhen dy nisha në brendinë e të cilave janë të pikturuar persona të shenjtë. Është ndë ...
Kisha e Shën Nikollës në Drajqiq
Kisha e Shën Nikollës gjendet në fshatin Drajqiq të Prizrenit. Kjo paraqet një ndërtesë të vogël, të ndërtuar në fund të shek. XVI. Baza e objektit është drejtkëndëshe e ndërtuar me gurë. Gjysma e kishës nga jashtë është e suvatuar, përderisa në gjysmën tjetër ende vërehet tekstura me gurë. Më vonë, në vitin 1925 është shtuar këmbanara si aneks i veçantë. Enterieri i kishës dhe i aneksit të këmbanares është komplet i suvatuar. Objekti është një anijatësh, me qemer gjysmë-harkor dhe i mbuluar ...
Kisha e Shën Nikollës në Mushnikovë
Kisha e Shën Nikollës gjendet në perëndim të fshatit Mushnikovë, 15.8 km larg Prizrenit. Është kishë një anijatëshe, me planimetri drejtkëndëshe me absidën trefaqëshe në pjesën lindore. Në bazë të tipologjisë së afreskeve të pikturuara në enterier, supozohet të jetë ndërtuar gjatë shek. XVI. Kisha është ndërtuar me gur të lidhur me llaç gëlqeror, i pasuvatuar nga ana e jashtme. Mbulohet me kulm dy ujor, të mbuluar me rrasa guri. Në fasadën veriore dhe atë jugore gjenden dy nisha me hapje gjysm ...
Kisha e Shën Premtës në Mushnikovë
Në fshatin Mushnikovë të Prizrenit gjendet Kisha e Shën Premtes. Kjo kishë është një objekt njëaniatësh me dimensione të vogla, me absidë pak të nxjerrë jashtë. Konstruksioni i brendshëm përbëhet nga qemerët gjysmërrethorë, kurse mbi të gjendet pullazi dy ujor i mbuluar nga rrasat. Struktura e mureve përbëhet prej gurëve-shtufe të lidhur me llaç. Nga ana e jashtme objekti është i pa suvatosur, ndërsa enterieri është i suvatosur. Dyshemeja është e shtruar me pllaka guri. Afreskat janë ekzemplar ...
Kisha e Shën Spasit
Kisha e Shën Spasit ndodhet në Zonën Historike të qytetit, respektivisht në pjesën juglindore të Nënkalasë. Në bazë të një burimi shkrimor(Hrisobulla e Dushanittë vitit 1348) ku ndër të tjerash përmendet edhe kjo kishë si pronë e Mladen Vladojeviqit dhe nënës së tij, e cila është ndërtuar mes viteve 1333-1335, ndërsa në vitin 1348 i dhurohet Manastirit të Kryeengjëjve. Në pjesën e dytë të shek XVIII komuniteti i Cincarëve (Vllah) të Prizrenit e fitoi të drejt ...
Kisha e Shndërrimit në Bostan
Në qendër të fshatit Boston, në jug të Artanës (Novobërdës), gjendet kisha e Shndërrimit. Sipas banorëve të fshatit dhe priftit të kishës, kjo kishë është ndërtuar në gjysmën e dytë të shek XIX, ndërsa është rikonstruktuar në vitin 1987. Këtë e dëshmon edhe tabela e vendosur në mur. Si strukturë kisha është një anijatëshe dhe ka planimetri drejtkëndëshe. Përveç kryqit në ikonostas, kisha nuk ruan ndonjë objekt origjinal në enterier. Përveç ikonostasit, në anën e majtë të hyrjes në kishë, n ...
Kisha e Shndërrimit në Pasjan
Në fshatin Pasjan, komuna e Gjilanit, gjendet Kisha e Shndërrimit e Pasjanit. Sipas të dhënave, kisha është ndërtuar më 1861, kur është ndërtuar edhe kisha e qytetit të Gjilanit, dhe ka shërbyer për mbajtjen e ceremonive fetare. Ajo ruan kryesisht gjendjen fillestare të ndërtimit përveç fasadës, e cila ka ndryshuar disa herë në kohë të ndryshme. Kisha është njëkatëshe dhe ka kulm dyujor. Ka planimetri të thjeshtë njëhapsinore: e përmbanë sallën për lutje me hapësirat tjera përcjellëse që shër ...
Kisha e Zonjës së Bekuar
Në të djathtë të rrugës Pejë-Deçan, në fshatin Bellopojë, gjendet kisha kushtuar Zonjës së Bekuar, e ndërtuar në fund të shekullit XIX. Kjo kishë ortodokse është një rindërtim i realizuar mbi themelet e një objekti po ashtu fetar nga një periudhë e mëhershme. Sa i përket kishës së vjetër nuk kemi të dhëna në lidhje me kërkime arkeologjike që do të dëshmonin trajtat, planimetrinë dhe tipologjinë e objektit të vjetër. Kisha e tanishme është ndërtuar me mjetet e dhuruara nga esnafët e Pejës. Kishën ...
Kisha Katolike "Shën Pjetri"
Bazilika - Kisha Katolike – Shën Pjetri gjendet rreth 9 km në lindje të qytetit të Mitrovicës, në Stan-Tërg, komuna e Mitrovicës. Kisha katolike Shën Pjetrit është monument sakral. Është ndërtim i shek. XIII. Gërmadhat e kishës paraqesin një pamje mjaft pitoreske, në një peisazh malor shumë të bukur, me gjurmë mjaft të dukshme të aktiviteteve minerale. Është e ndërtuar për nevojat e komunitetit katolik dhe për herë të parë përmendet më 1303, atëherë kur përmendet edhe Trepça për të parën herë. ...
KISHA KATOLIKE E SHËN ANTONIT (SHËN NDOUT)
Kisha e Shën Ndout gjendet në "Rrugën e katolikëve”, përballë Kishës së Shën Palit dhe Shën Pjetrit, në Gjakovë. Kisha e parë ishte ndërtuar më 1882 dhe quhej Kisha e Patër Milës, por ajo u shkatërrua më vonë. Më 1931, Patër Lorenc Mazreku e ndërtoi në të njëjtin vend kishën e sotme. Kjo kishë u quajt "Shënjtorja e Shën Antonit të Padovës" ose ndryshe "Kisha e Shën Ndout". Kjo kishë u rinovua disa herë, me ç'rast iu bashkëngjitën edhe konaqet, zyrat, nyjat sanitare, por duke iu përmbajtur arkit ...