Trashëgimia Arkitekturale
Trashëgimia arkitekturore përfshinë të gjitha veprat ndërtimore, të ngritura prej dorës së njeriut apo në proces kronologjik ato të përshtatura në mjedisin natyror, për t'u shfrytëzuar për banim dhe funksione tjera. Këto vepra në cilësinë e monumentit mund të jenë të në gjendje të shfrytëzueshme apo rrënoje. Në përgjithësi janë ato të cilat kanë dalë në dritë nga gërmimet arkeologjike.
Vendbanimet dhe lokalitetet më reprezentative: vendbanimi shumështresor i Vlashnjës, lokaliteti i Runikut, lokaliteti i Varoshit, lokaliteti i Reshtanit, lokaliteti i Bardhoshit, lokaliteti i Tjerrtores, lokaliteti i Fafos, nekropoli i tumave të Bokës së Përqevës, nekropoli tumular i Ponoshecit, nekropoli i Llashticës, lokaliteti i Banjë së Pejës, Municipum DD, Lokaliteti Statio Vindenis, Municipium Ulpiana, lokaliteti i Vrellës, lokaliteti i Dersnikut, Kështjella e Keqekollës, Kalaja e Prizrenit, Qyteti mesjetar i Novobërdës dhe shumë të tjera.
Kisha e Shën Premtës (Kisha e Levishës)
Kisha e Shën Premtes, e cila gjendet në Zonën Historike të Prizrenit, u rindërtua me urdhërin e mbretit Millutin, më 1306/7. Punët meremetuese u udhëhoqën nga mjeshtrit e njohur të asaj kohe, Nikolla dhe Astrapa, të cilët e pasuruan kishën me një shprehje specifike dhe të pasur arkitektural dhe artistike përmes kombinimit të stilit Bizantin dhe atij të Rashkës. Shkencëtarët për vjetërsinë e kishës pothuajse pajtohen se kjo kishë është rindërtuar mbi një tempull të vjetër. Supozohet se themelet ...
Shtëpia e Selim Bakijës
Shtëpia e Selim Bakijës gjendet në rrugën “Skënderbeu” në lagjen e quajtur “Çarshia e Vogël”. Objekti është ndërtuar në vitin 1910. Ky objekt ka shërbyer si shtëpi banimi. Ky objekt ka rëndësi të madhe historike sepse këtu u lind heroi kombëtarë i LNÇ-së – Mustafa Bakija. Ky objekt ka vlera të mëdha arkitektonike të shtëpisë tipike tradicionale qytetare. Shtëpia është e ndarë në dy pjesë, ku njëra është rindërtuar dhe nuk ka mbetur asgjë nga origjinali, përveç një pjese të strehës në anën verio ...
Tërësia Urbanistike Çarshia e Madhe
Tërësia urbanistike e Çarshisë së Madhe përmban 525 objekte të rëndësishme. Njihet si çarshia më e madhe në Evropën Juglindore. Ka kryer funksionin e zejtarisë, tregtisë dhe administratës qendrore të asaj kohe. Sot është kompleks kulturo-historik, turistik, zejtar dhe tregtar. Të gjitha ngjarjet që lidhen me qytetin e Gjakovës lidhjen e kanë me zhvillimin e Çarshisë së Madhe. Karakteristikë arkitektonike është ndërtimi i saj, stili i ndërtimit është tradicional, me material vendas: gurë, dru, qe ...
Ura e Terziut
Ura e Terziut gjendet në kilometrin e 7-të të rrugës Gjakovë-Prizren mbi lumin Erenik. Ura është ndërtuar në shek.XVIII nga Esnafi i Terzive në Gjakovë. Objekti përmban në veti elemente të një monumenti kulture me vlera historike, sociale, artistike, arkitektonike dhe kulturore. Ura ka pasur rëndësi të madhe ekonomike sepse ka bërë lidhjet tregtare në mes të vilajeteve brenda Perandorisë Osmane. Vlera arkitektonike e kësaj ure qendron në faktin se është ndërtuar nga gurët vendas dhe përbëhet ...
Xhamia e Kukli Mehmed Beut - Saraçit
Xhamia e Kukli beut - Saraçhanës gjendet në qendër të qytetit, në lagjen Saraçhane e cila njihej si lagje ku zejtarët përpunonin rripa dhe elemente tjera nga lëkura dhe mbahej tregu i drithit. Ndërtesa gjendet pranë Teqes Halveti dhe në afërsi të Hamamit të Gazi Mehmed Pashës. Xhamia e Kukli – Beut është njëra ndër xhamitë më të vjetra të qytetit dhe ka vlerë të veçantë kulturo-historike. Në vitin 1531 xhaminë e ndërtoi Kukli Mehmed-beu që në atë kohë ishte Vali prej Selaniku gjerë në Bosnje. ...
Arkivi i Prishtinës
Ndërtesa e Arkivit Qendror të Prishtinës (AQP-së), ish-Shkolla e Mesme Teknike, gjendet në zonën e parë të trashëgimisë kulturo-historike të qytetit të Prishtinës. Viti i saktë i ndërtimit nuk dihet, por sipas të dhënave supozohet se është ndërtuar kah fundi i shek.XIX nga arkitekt i panjohur. Ndërtesa ka tipare të stilit neoklasik, fasada është simetrike dhe e thjeshtë e dekoruar me pilastra dhe kate të përfunduara me friz, të cilat e karakterizojnë horizontalitetin e ndërtesës. Ndërtesa është ...
Atik Xhamia
Atik Xhamia, ndryshe e njohur si Xhamia e Medresesë, është ndërtuar në shekullin XVII. Është xhamia e parë e ndërtuar në qytet. Shënimet flasin për përfundimin e punimeve në vitin 1606, por hasen edhe shkrime që flasin për vitin 1609. E rëndësishme është se Atik Xhamia është ndërtuar në gjysmën e dytë të dhjetëvjetëshit të parë të shekullit XVII. Themelimi i Gjilanit si qendër rreth vitit 1750 bie ndesh me vjetërsinë e Atik Xhamisë. Një xhami e tillë nuk mund të ndërtohej në një vendbanim jo s ...
Bajrakli xhamia
Bajrakli Xhamia Në bërthamën e Çarshisë së vjetër në Pejë ( ku më parë ishte tregu i hapur, karakteristikë kjo e qyteteve shqiptare) u ndërtua Bajrakli Xhamia. Donator i kësaj xhamie ishte Mehmet Fatihu i cili e financoi edhe Xhaminë e Madhe në Prishtinë. Xhamia është njëra nga objektet më të rëndësishme sakrale arkitektonike të periodës osmane nga gjysma e dytë e shekullit XV-të (1471). Sipas shënimeve të Kamus Alam kjo xhami është ndërtuar në kohën kur Peja ka qenë Qendra e Flamurit (e ...
Biblioteka "Hivzi Sylejmani"
Ndërtesa e Bibliotekës së Qytetit “Hivzi Sylejmani” sipas mbishkrimit në fasadë daton prej vitit 1930. Funksioni fillestar ishte banimi dhe shtëpia ishte pronë e një tregtari me prejardhje hebreje Jovan Miliq nga Prishtina. Oborri i ndërtesës është i rrethuar me mure prej qerpiçëve të mbuluara me qeramidhe, dhe me gjelbërim të lartë (pisha), të cilat e theksojnë në mënyrë të veçantë lokacionin. Përdhesja e kësaj ndërtese njëkatëshe ka në përmbajtje konstruktive dhe shtyllat e jashtme që mbajnë ...
Biblioteka Kombëtare e Kosovës
Me themelimin e Universitetit të Prishtinës në vitin 1970, si dhe me ndryshimet kushtetuese të Federatës Jugosllave të bëra në vitin 1974, Kosova merr një pozicion shumë më të favorshëm sesa e kishte më parë. Të gjitha këto ndryshime u reflektuan natyrshëm edhe në zhvillimet urbane dhe arkitektonike, e sidomos në kryeqendrën e saj Prishtinën. Një nga veprat më të rëndësishme të kësaj periudhe është edhe Biblioteka Kombëtare e Kosovës e projektuar nga arkitekti Andrea Mutnjakovic. Biblioteka Kom ...