Trashëgimia Arkitekturale
Trashëgimia arkitekturore përfshinë të gjitha veprat ndërtimore, të ngritura prej dorës së njeriut apo në proces kronologjik ato të përshtatura në mjedisin natyror, për t'u shfrytëzuar për banim dhe funksione tjera. Këto vepra në cilësinë e monumentit mund të jenë të në gjendje të shfrytëzueshme apo rrënoje. Në përgjithësi janë ato të cilat kanë dalë në dritë nga gërmimet arkeologjike.
Vendbanimet dhe lokalitetet më reprezentative: vendbanimi shumështresor i Vlashnjës, lokaliteti i Runikut, lokaliteti i Varoshit, lokaliteti i Reshtanit, lokaliteti i Bardhoshit, lokaliteti i Tjerrtores, lokaliteti i Fafos, nekropoli i tumave të Bokës së Përqevës, nekropoli tumular i Ponoshecit, nekropoli i Llashticës, lokaliteti i Banjë së Pejës, Municipum DD, Lokaliteti Statio Vindenis, Municipium Ulpiana, lokaliteti i Vrellës, lokaliteti i Dersnikut, Kështjella e Keqekollës, Kalaja e Prizrenit, Qyteti mesjetar i Novobërdës dhe shumë të tjera.
Xhamia e Gërmovës
Xhamia e Gërmovës ndodhet në fshatin Gërmovë të komunës së Vitisë. Supozohet që është ndërtuar diku në vitin 1827, edhe pse në disa shënime përmendet shekulli XIV, e diku edhe viti 1447. Xhamia e parë, përkatësisht kati i parë i saj, siç mbajnë mend pleqtë e fshatit, ka qenë e ndërtuar prej thuprash të lyera me llaç balte. Muratimi me qerpiçë është bërë më vonë, si dhe në vitet 1969-1970 është ndërtuar edhe kati i dytë i xhamisë. Po në këtë kohë është punuar edhe kulmi i saj nga mjeshtri popull ...
XHAMIA E GËRQARVE
Xhamia e Gërqarëve siç mund të konstatohet edhe nga vetë emri i takon “Mëhallës së Gërqarëve”, e cila është një lagje e pozicionuar rrëzë Çabratit. Sipas shënimeve që posedojmë, kjo xhami është ndërtuar në vitin 1907, nga mjeshtrit vendorë. Planimetria e objektit është në forma të rregullta gjeometrike (dy katërkëndësha kënddrejtë, njëri më i madh, e tjetri më i vogël), dhe pozicionohet buzë rrugës kryesore. Objekti është i ndërtuar nga materiali gurë dhe tulla të pjekura, me konstruksion kulm ...
Xhamia e Hadumit, mejtepi, biblioteka, varrezat dhe shatërvani
Në bërthamën e Çarshisë së Madhe, në kryqëzimin e dy rrugëve kryesore, “Ismail Qamajli” dhe “Abedin Tërbeshi”, gjendet kompleksi historik i Xhamisë së Hadumit. Kompleksi është ndërtuar më 1585 (1001 sipas hixhrit), shek. XVI. Ndërtuesi i xhamisë ka qenë Efendi Hadum Aga. Ky objekt ka shërbyer si objekt sakral (xhami), ndërsa në kompleksin e vet gjendet edhe mejtepi që ka kryer funksiononin e mësim-besimit fetar. Kompleksi i xhamisë është i përbërë nga xhamia, minarja, mejtepi, abdes’hanja, var ...
Xhamia e Hasan Agës
Ndërtesa gjendet në hyrje të fshatit Rogovë, menjëherë pas urës ku kalon lumi Drin. Objekti supozohet të jetë ndërtuar në shek. XVI dhe nuk dallon shumë me teknikën e ndërtimit të Xhamisë së Hadumit në Gjakovë dhe të Sinan Pashës në Prizren. Objekti nga ana arkitektonike është karakteristike, sepse veçoria e konstruksionit është lidhur me ekzistimin e 8 pilastrave në brendësinë e mureve që bartin trompet dhe kupolën. Minarja është e mbuluar me plumb. Xhamia është djegur tërësisht në luftën e fun ...
Xhamia e Haxhi Ramadanit
Xhamia e Haxhi Ramadanit gjendet në zonën historike të Prizrenit. Është ndërtuar nga Haxhi Ramadani gjatë shek. XVII. Që nga koha kur është ndërtuar e deri më tani ka kryer funksionin fetar si xhami e lagjes. Kompleksi i xhamisë përbëhet nga oborri që rrethohet nga muri rrethues, që e kufizon kompleksin nga rruga kah ana veriore dhe perëndimore, ndërtesa e xhamisë, kroi i gurit i vendosur në murin verior perimetrik, fontana e hapur për marrjen e abdesit; nyjat sanitare dhe depoja. Ndërtesa i t ...
Xhamia e Ilijaz Kukës
Xhamia e Iliaz Kukës gjendet në rrjedhën e majtë të Lumbardhit afër kroit “Binbashi”, në kufirin perëndimor të Zonës Historike të Prizrenit. Viti i ndërtimit nuk dihet pasi që mbishkrimi i kohës së ndërtimit është humbur. Mbi portën kryesore gjendet një pllakë mermeri me epitaf në gjashtë rreshta në gjuhën arabe që në përkthim d.m.th.: "Ahmed Beu meremetoi xhaminë në vitin 1317sipas Hicrit (1897)". Në bazë të disa burimeve besohet se xhamia së pari është ndërtuar si mesxhid diku rreth vitit 1535 ...
Xhamia e Jashar Pashës
Në aksin rrugor “Nazim Gafurri”, si pjesë integrale e ansamblit tradicional arkitekturor të Xhamisë së Çarshisë, Shatërvanit, Muzeut të Kosovës, Sahat Kullës dhe Parkut Arkeologjik, tërësi e vendosur nën mbrojtje të shtetit, qëndron Xhamia e Jashar Pashës, e cila shërben si faltore për besimtarët islamë në Prishtinë. Sipas të dhënave të shkruara, ndërtimi i kësaj xhamie daton që nga shekulli XV, derisa pamja e saj kryesisht daton nga shek XIX. Kjo përkon me kohën kur Jashar Pasha, si qytetar i ...
Xhamia e Kaliqanit
Xhamia në fshatin Kaliqa- Kaliqan, Istog Në fshatin Kaliqan të Istogut, në një vend bregor, gjendet xhamia e fshatit e ndërtuar në vitin 1871. E ndërtuar nga materiale të kombinuara është e tëra në gurë, dru dhe tullë zjarri. Por e gjithë fasada është e mbuluar me llaç nga rëra dhe gëlqerja. Portali hyrës,dritaret si dhe qoshet e xhamisë janë të realizuara nga gurët e përpunuar. Në aspektin organizativ ky objekt i ndjek “normat” e xhamive tjera me elementet e zakonshme. Xhami ...
Xhamia e Kukli Beut
Në qendër të fshatit Bresanë, në një hapësirë mjaft të madhe, Kukli Mehmed Beu ndërtoi xhaminë në shek. XVI, respektivisht në vitin 1538. Xhamia është ndërtuar me material tradicional: gurë, qerpiçë, dru, dhe është mbuluar me rrasa guri. Pranë xhamisë gjendet ndërtesa e Tyrbes, ku është varrosur Kukli Mehmed Beu dhe familja e tij e afërt. Në oborrin e xhamisë janë edhe varrezat e vjetra të fshatit Bresanë. ...
XHAMIA E KUSARIT
Xhamia e Kusarit është njëra ndër xhamitë më karakteristike të qytetit të Gjakovës dhe gjendet në vendin e quajtur “Mëhalla e Kusarit” nga edhe e ka marrë emrin. Në bazë të mbishkrimit që gjendet në hytbe të xhamisë shkruan se është ndërtuar në vitin 1800. Në vitin 1916 është bërë një adaptim, me ç’rast është rrethuar hajati dhe korridori, ku janë përfituar dy dhoma të cilat kanë shërbyer si mejtepe për një kohë të gjatë. Xhamia në fjalë është e ndërtuar nga materiali i gurit dhe qerpiçit, ndër ...