Trashëgimia Arkitekturale
Trashëgimia arkitekturore përfshinë të gjitha veprat ndërtimore, të ngritura prej dorës së njeriut apo në proces kronologjik ato të përshtatura në mjedisin natyror, për t'u shfrytëzuar për banim dhe funksione tjera. Këto vepra në cilësinë e monumentit mund të jenë të në gjendje të shfrytëzueshme apo rrënoje. Në përgjithësi janë ato të cilat kanë dalë në dritë nga gërmimet arkeologjike.
Vendbanimet dhe lokalitetet më reprezentative: vendbanimi shumështresor i Vlashnjës, lokaliteti i Runikut, lokaliteti i Varoshit, lokaliteti i Reshtanit, lokaliteti i Bardhoshit, lokaliteti i Tjerrtores, lokaliteti i Fafos, nekropoli i tumave të Bokës së Përqevës, nekropoli tumular i Ponoshecit, nekropoli i Llashticës, lokaliteti i Banjë së Pejës, Municipum DD, Lokaliteti Statio Vindenis, Municipium Ulpiana, lokaliteti i Vrellës, lokaliteti i Dersnikut, Kështjella e Keqekollës, Kalaja e Prizrenit, Qyteti mesjetar i Novobërdës dhe shumë të tjera.
Taftali xhamia
Tahtali Xhamia Në lagjen e quajtur Sahat Kulla të Pejës gjendet objekti sakral i besimit islam i njohur si Tahtali Xhamia që u ndërtua në vitin 1587. Xhamia mori emrin nga fjala turke“taft” që do të thotë dru, ngase në fillim ishte e konstruktuar tërësisht nga druri. Mirëpo në vitet e mëvonshme i është bërë rekonstruksioni. Xhamia ka konstruksionin e drurit, ndërsa muret janë të kombinuara me gurë dhe tulla të mveshura me lloç. Ka një planimetri që është karakteristike edhe për objektet e ...
Teqeja e Sheh Danjollit
Objekti gjendet në rrugën kryesore në hyrje të qytetit nga Peja. Teqeja është ndërtuar nga Sheh Danjolli, ku edhe sot njihet me këtë emër. Objekti është ndërtuar në shek. XIX. Teqeja është ndërtesë sakrale-islamike dhe i takon sektit Rufaji. Ky objekt përbëhet prej pjesës kryesore samahanes-vendi ku bëhen ziqet dhe mblidhen për ceremoni të dervishëve, tyrbes me varreza të njerëzve eminentë të vendit si dhe teqesë. Samahanja ka një bazë katrore dhe brendësia e saj është dekoruar me piktura mura ...
Teqeja e Sheh Zenel Abedinit
Në fshatin Topanicë, komuna e Dardanës (Kamenicës), gjendet teqeja e Sheh Zenelit bashkë me tyrben. Ndërtesa daton nga viti 1754, përkatësisht nga gjysma e shek. XVIII. Teqeja ka shërbyer për kryerjen e ceremonive fetare të rendit halveti. Teqeja është njëkatëshe, me planimetri drejtkëndëshe. Përbëhet prej dy kthinave dhe hajatit gjysmë të hapur. Hajati gjendet në anën veri-perëndimore të teqesë. Mbështetet mbi pesë shtylla të drurit të gdhendura, që paraqesin punën e mjeshtrit popullor në dr ...
Teqja Halveti
Teqja e Halvetive gjendet në Zonën Historike të Prizrenit, në kuadër të lagjes së vjetër të Saraçhanes. Teqja është ndërtesë sakrale islame dhe i përket tarikatit Halveti (rrjedh nga fjala arabe "halwet-vetmia”). Emrin e ka marrë nga themeluesi saj - Piri i Madh O M A RU’ L- H A L V E T I U (i cili vdiq më 1397/8 në Tabriz). Themelimi i Teqes së Halvetive në Prizren lidhet me Sheh Osman Babën. Sipas të dhënave del se ai ishte nga Vlesha, fshat i rrethit të Peshkopisë në Shqipëri. Ai kreu medres ...
Teqja e Babes Ali
Teqeja e Babës Ali gjendet në vendin e quajtur "Mëhalla e Hankës" dhe është ndërtuar në fillim të shek. XIX nga Sheh Cena. Objekti në fjalë i takon tipit të objekteve religjioze të konfesionit islam dhe është qendra e tarikatit Shazeli, që gjendet vetëm në Gjakovë. Kompleksi në fjalë përbëhet nga pjesa e banimit dhe tyrbja. Konsiderohet si një ndër monumentet më të mirëmbajtura edhe pse e gjitha me investime vetanake. Vlerë e veçantë në këtë monument është objekti i tyrbes, i cili është i ruaj ...
Teqja e Hafuz Halil Mripës
Teqeja e Hafiz Halil Mripës, ndodhet në hyrje të fshatit Suhodoll i Poshtëm, larg 5 km nga qyteti i Mitrovicës. Hafiz Halil efendi Mripa (1892-1967), deri sa ishte në jetë, kishte shërbyer në teqenë e Junus Sabri efendiut. Hafiz Halil efendi Mripës ia ndërtuan tyrben nxënësit (ihvanet) e tij, në hyrje të Suhodollit të Poshtëm, në anën e djathtë të rrugës, në vitin 1967. Një vit më pas ihvanet e tij, ndërtuan edhe teqenë e Melamive. Truallin për tyrbe dhe teqe e ka falë Aga Rexhep Syla nga S ...
Teqja e Jonuz Efendisë
Teqeja e Junuz Sabri efendiut, ndodhet në fshatin Suhodoll i Poshtëm, 5 km larg nga Mitrovica. Junus Sabri efendiu (1848-1909), pas kthimit nga shkollimi dhe studimi i Melamet-it në Stamboll, e ndërtoi teqenë, në Suhodoll të Poshtëm. Në këtë teqe, pas emërimit Junus Sabri efendiu shërbeu deri sa ndërroi jetë. Në Teqe, Junus Sabri efendiu hap edhe shkollën (mektebin) për fëmijët e fshatit Suhodoll, fëmijët e Mitrovicës dhe fshatrat fqinjë. Nxënësit, Junus Sabri efendiu i mësonte edhe shqip, pë ...
Teqja e Kaderive Zingjirli
Teqja e Kaderive, dega Zingjirli gjendet në lagjen e Kurillës në pjesën veri-lindore të Prizrenit. Ky tarikat është ndër më të vjetrit në Prizren. Është themeluar rreth viteve1655 nga Sheh Hasan-baba nga Horosani. Kompleksi i teqes përbëhet prej disa objekteve: Teqja me sallën e lutjes – Semahane dhe dhomën e Shehut. Oborri ku gjendet një çeshme e vjetër nga guri, me mbishkrim në gjuhën Arabe. Në pjesën veri-lindore gjendet tyrbja dhe varrezat e vjetra të shehlerëve dhe themeluesve të tari ...
Teqja e Melamive
Teqeja e tarikatit Melami gjendet në pjesën perëndimore të qendrës së vjetër të Rahovecit. Kjo teqe është themeluar nga Sheh Abdyl Maliq Efendi Hilmiu në vitin 1887, ndërsa pasuesit e tij ishin Sheh Emin Efendi Durguti dhe Sheh Sulemjan Efendi Kollari. Teqeja gjatë historisë së saj, krahas funksionit të predikimit të fesë islame, ka luajtur një rol shumë të rëndësishëm edhe në arsimimin dhe edukimin e të rinjve në gjuhën shqipe. Sheh Maliqi i quajtur në popull si Sheh Mala ka qenë njëri prej ...
TEQJA E SHEH EMINIT
Gjendet në kompleksin historik të Çarshisë së Madhe dhe kompleksin e Lidhjes Shqiptare dega e Gjakovës, në pjesën e quajtur Kryepazari. Teqeja është ndërtuar në shek. XVIII. Objekti është teqe e sektit SADI, ndërsa Sheh Emini është ndërtuesi i saj, i cili ka qenë kadi (avokat), ku shkollimin e ka kryer në Turqi. Trashëgimtar i sotëm i teqesë është sheh Ruzhdiu. Karakteristikë e teqesë është ndërtimi me teknikë tradicionale. Themelet dhe përdhesja janë ndërtuar nga guri i gdhendur, kati me qerp ...