Trashëgimia Arkitekturale
Trashëgimia arkitekturore përfshinë të gjitha veprat ndërtimore, të ngritura prej dorës së njeriut apo në proces kronologjik ato të përshtatura në mjedisin natyror, për t'u shfrytëzuar për banim dhe funksione tjera. Këto vepra në cilësinë e monumentit mund të jenë të në gjendje të shfrytëzueshme apo rrënoje. Në përgjithësi janë ato të cilat kanë dalë në dritë nga gërmimet arkeologjike.
Vendbanimet dhe lokalitetet më reprezentative: vendbanimi shumështresor i Vlashnjës, lokaliteti i Runikut, lokaliteti i Varoshit, lokaliteti i Reshtanit, lokaliteti i Bardhoshit, lokaliteti i Tjerrtores, lokaliteti i Fafos, nekropoli i tumave të Bokës së Përqevës, nekropoli tumular i Ponoshecit, nekropoli i Llashticës, lokaliteti i Banjë së Pejës, Municipum DD, Lokaliteti Statio Vindenis, Municipium Ulpiana, lokaliteti i Vrellës, lokaliteti i Dersnikut, Kështjella e Keqekollës, Kalaja e Prizrenit, Qyteti mesjetar i Novobërdës dhe shumë të tjera.
Kisha e Nikollës së Shenjtë
Në lagjen Millaçiqi, në qendër të fshatit Sredskë, pranë shkollës fillore gjendet kisha kushtuar Shën Nikollës, e ndërtuar rreth vitit 1875. Fshati Sredskë gjendet 12 km në perëndim të Prizrenit, në krahun e majtë të aksit rrugor Prizren – Prevallë. Objekti ka planimetri drejtkëndëshe, me absidën tri faqëshe në murin lindor. Është kishë njëaniatëshe, e mbuluar me qemer gjysmëharkor. Në pjesën hyrëse, atë perëndimore gjendet edhe pjesa e narteksit dhe kambana. Objekti është ndërtuar me gurë sh ...
Kisha e Shën Anës në Dunav
Në fshatin Dunav të Epërm të komunës së Gjilanit gjendet kisha e Shën Anës. Kisha e Shën Anës është ndërtuar në vitin 1938, në të njëjtin vit kur është ndërtuar edhe xhamia e fshatit. Është kjo kishë e vetme katolike në komunën e Gjilanit, e cila që nga viti 2014 gjendet në Listën e Trashëgimisë Kulturore nën Mbrojtje të Përkohshme. Kisha e Shën Anës e ka një pozitë shumë të mirë gjeografike: gjendet në afërsi të kufirit shtetëror ndërmjet Kosovës, Serbisë e Maqedonisë, si dhe ka një lartësi ...
Kisha e Shën Dielës - Dëftimi i Shën Mërisë
Kisha e Shën Dielës ndodhet në pjesën veri-perëndimore të zonës së Nënkalasë, gjegjësisht në Zonën Historike të Prizrenit. Në vitin 1966 gjatë gjurmimeve arkeologjike janë zbuluar rrënojat e këtij objekti. Pjesërisht janë gjetur muret e absidës dhe muri jugor në lartësi 1,5 metra. Gërmimet kanë rezultuar edhe me zbulimin e fragmenteve të gurit ku në njërin prej tyre është gjetur mbishkrimi me datën e ndërtimit 1371. Duke u bazuar në analogji dhe tipologji të objekteve sakrale të kësaj kohe ...
Kisha e Shën Gjergjit (Sinodale)
Kisha e Shën Gjergjit (Sinodale) gjendet në pjesën e vjetër të qytetit, në lagjen Qafë-pazari përballë kishës së Shën Gjergj-Runoviqit. Objekti është ndërtuar në vitin 1887, kurse më vonë në vitin 1903 është ndërtuar këmbanara. Është kishë tri anijatëshe, e ndërtuar me gur të gdhendur të lidhur me llaç gëlqeror, kurse pjesa e këmbënares është ndërtuar me tulla të lidhur me llaç gëlqeror. Pjesa e jashtme nuk është e suvatuar, ku vërehet mirë struktura e mureve. Kisha mbulohet me kulm dy ujor, të ...
Kisha e Shën Gjergjit në Reçanë
Kisha e Shën Gjergjit gjendet në fshatin Reçanë të Suharekës. Për kohën e ndërtimit të kishës nuk ka informata të sakta, por supozohet se i takon shek. XIV. Objekti në fjalë ka qenë me dimensione të vogla me bazë në formë të kryqit, mbi të cilin ngrihej kupola tetëkëndëshe. Muret deri në parapet kanë qenë të ndërtuara me gurë lumi, pjesa e epërme me gurë shtufe të lidhur me llaç gëlqeror. Kulmi ka qenë i mbuluar me rrasa guri. Nga objekti kanë mbetur vetëm rrënoja gurësh. ...
Kisha e Shën Gjergjit në Sreckë
Kisha pronësore e Shën Gjergjit gjendet në lagjen Millaqiki të fshatit Sreckë. Është objekt njëanijatësh me absidë gjysmë-harkore me dimensione të vogla. Muret janë të ndërtuara me gurë lumi të suvatosur me llaq balte dhe të ngjyrosur me gëlqere. Pullazi është dy ujor i mbuluar me tjegulla. Mbi derën hyrëse është nisha, në pjesën e epërme të së cilës në formë harkore është pikturuar Shën Gjergji në kalë. Në muret e brendshme ende gjenden të ruajtura afreskat e shenjtërve. ...
Kisha e Shën Gjonit
Kisha e Shën Gjonit në fshatin Cerkolez gjendet në varrezat e vjetra të fshatit Cerkolez. Fshati gjendet në largësi 10 km nga qendra e Istogut. Sipas burimeve serbe kisha është ndërtuar në shek. XIV (1355), por sipas burimeve vendore kisha është e shekullit XVII. Kisha gjendet në zonën kadastrale të Cerkolezit me numër të ngastrës 407 dhe 849, me sipërfaqe 7 ari e 63 m2. Ka një sipërfaqe prej: 36 ari e 33 m2. Kisha është e lidhur me emrin e Radosllavit (Jovan, murg). Në të dhënat e Princeshës M ...
Kisha e Shën Gjorgje Runoviqit
Kisha e Shën Gjergjit - Runoviqit gjendet në Zonën Historike të Prizrenit, në sheshin Shadërvan respektivisht në oborrin e Kishës Sinodale të Shën Gjergjit. Objekti është ndërtuar në fund të shek XV-të fillim të shek. XVI, nga ana e vëllezërve Runoviq dhe i kushtohet Shën Gjergjit. Më vonë, në fund të shek XIX ndërtohet kisha Sinodale me të njëjtin emër ashtu që Kisha e vjetër shërbente më tepër për ruajtjen e ikonave dhe rekuizitave tjera kishta ...
Kisha e Shën Ndout në Binçë
Kisha e Shën Ndout gjendet në fshatin Binçë të komunës së Vitisë. Ndërtimi i saj ka filluar në vitin 1968, kurse është hapur për besimtarët më 1972. Në oborr të saj gjendet edhe shtëpia e famullisë dhe kuvendi i motrave. Ndërtesa ka bazë tetëkëndëshe. E ka hyrjen kryesore në fasadën ballore, si dhe dy hyrje anësore për besimtarët. Është e ndërtuar me materiale të reja: në eksterier vërehen qartë katër breza horizontalë nga betoni, kurse faqet e mureve janë nga gurët e latuar. Në pjesën e sipër ...
Kisha e Shën Nikollës - Tutiqëve
Kisha e Shën Nikollës –Tutiqëve ndodhet në bërthamën e Zonës Historike të Prizrenit , në zonën e ashtuquajtur Papas Çarshi. Është ndërtuar në vitin 1331\32 nga ana e Dragosllav Tutiqit ( murg Nikolla) dhe gruas së tij Bella, fakt ky që vërtetohet nga mbishkrimi në gur i cila gjendet në murin lindor të kishës , i ruajtur vetëm në fragment me përmbajtjen e cila njihet në bazë të një transkripti të shek XIX . Më vonë Kisha kalon në pronësi të Manastirit të Deçanit ...