Trashëgimia Arkitekturale
Trashëgimia arkitekturore përfshinë të gjitha veprat ndërtimore, të ngritura prej dorës së njeriut apo në proces kronologjik ato të përshtatura në mjedisin natyror, për t'u shfrytëzuar për banim dhe funksione tjera. Këto vepra në cilësinë e monumentit mund të jenë të në gjendje të shfrytëzueshme apo rrënoje. Në përgjithësi janë ato të cilat kanë dalë në dritë nga gërmimet arkeologjike.
Vendbanimet dhe lokalitetet më reprezentative: vendbanimi shumështresor i Vlashnjës, lokaliteti i Runikut, lokaliteti i Varoshit, lokaliteti i Reshtanit, lokaliteti i Bardhoshit, lokaliteti i Tjerrtores, lokaliteti i Fafos, nekropoli i tumave të Bokës së Përqevës, nekropoli tumular i Ponoshecit, nekropoli i Llashticës, lokaliteti i Banjë së Pejës, Municipum DD, Lokaliteti Statio Vindenis, Municipium Ulpiana, lokaliteti i Vrellës, lokaliteti i Dersnikut, Kështjella e Keqekollës, Kalaja e Prizrenit, Qyteti mesjetar i Novobërdës dhe shumë të tjera.
Shtëpia e Abdyl Cakollit
Në fshatin Krilevë, komuna e Dardanës (Kamenicës), gjendet shtëpia e Abdyl Cakollit. Kjo shtëpi është ndërtuar kah fundi i shek. XIX. Arkitektura dhe stili i ndërtimit të kësaj shtëpie dëshmojnë kulturën e banimit të shqiptarëve në atë kohë. E ndërtuar në kodrinën e lagjes së sipërme të fshatit kjo shtëpi ka një pozitë gjeografike me pamje të shkëlqyeshme të terrenit. Shtëpia i ka dy etazhe. Përdhesja është e ndërtuar nga guri vendor me trashësi të mureve prej 70 cm, të përforcuara me breza ...
Shtëpia e Adem-aga Gjonit
Prizreni është njëri prej qyteteve më të pasura me trashëgimi kulturore në Kosovë. Trashëgimia kulturore e Prizrenit shprehet në formën e saj ndërtimore dhe shpirtërore. Krahas objekteve fetare të njohura, në Prizren gjenden edhe një numër i madh i shtëpive të vjetra tradicionale, të ndërtuara gjatë shekujve XVIII-XIX dhe në fillimin të shekullit XX të cilët kanë vlerë të lartë historike dhe arkitektonike. Shtëpitë tradicionale të ndërtuar për bejlerët, zanatlinjtë, bujqit, tregtarët dhe persona ...
Shtëpia e Ajet Kokës
Shtëpia e Ajet Kokës gjendet në fshatin Kokaj të komunës së Gjilanit. Është ndërtuar në fillim të viteve të ‘60 të shekullit XX. Ajet Koka shtëpinë e kishte ndërtuar pasi ishte liruar nga burgu, në të cilin kishte qëndruar për 7 vite me radhë. Në vitin 1970, Ajeti qe detyruar të shpërngulet nga Kokaj për t’i ikur UDB-së serbe. Ishte vendosur në Maqedoni, pastaj në Leran të Preshevës ku i jetojnë edhe sot pasardhësit. Shtëpia është e vogël, e ka vetëm katin përdhese dhe ka kulm katërujor të mbu ...
Shtëpia e Dobrunave-Polloshkave
Objekti është pjesë e tërësisë urbanistike "Çarshia e Madhe" dhe është ndërtuar në shek. XIX. Kjo shtëpi është tipike qytetare, e ndërtuar nga pjesa më e pasur e asaj kohe dhe ka shërbyer për banim, destinim të cilën e ka edhe sot. Etazhiteti i saj është P+1. Përdhesja është e ndërtuar nga gurët e latuar, ndërsa etazha nga tullat e pjekura të vendosura me llaç gëlqeror me fugë. Kulmi përbëhet nga konstruksioni i drurit dhe është i mbuluar me tjegulla tradicionale – qeramidhe. Hyrja në shtëpi ar ...
Shtëpia e Emin Musës (Ehat Musës)
Shtëpia e Emin Musës Gjendet në rrugën “Halil Kasapolli” nr. 9 në Pejë. Shtëpia, si nevojë elementare për strehim dhe siguri, paraqet bazën themelore të të gjitha ndërtimeve. Mund të themi se ka arritur një nivel të lartë si në aspektin arkitektonik po ashtu edhe në atë funksional. Shtëpia e Emin Musës u ndërtua në fund të shekullit XVIII, e vendosur në veriperëndim të ngastrës, por e tërhequr nga kufiri me komshi. Madhësia e ngastrës është: 21X27m. Kurse vetë shtëpia ka dimensionet 14X10m, ...
Shtëpia e familjes Arapi
Shtëpia e familjes Arapi gjendet në zonën e qendrës historike të Prizrenit, në lagjen e “Saraçëve”, me pjesën ballore të orientuar kah jugu. Shtëpia është ndërtuar në gjysmën e dytë të shekullit XIX dhe ka shërbyer për banim gjatë tërë kohës. Themelet dhe muret e katit përdhese në lartësi deri 1-1.5 m janë të ndërtuara prej gurësh lumi të lidhur me llaç gëlqeror, ndërsa pjesa tjetër prej qerpiçëve të lidhur me hatulla horizontale, ku trashësia e mureve është deri 80cm. Muret e katit janë të n ...
Shtëpia e familjes Bërlajolli
Shtëpia e familjes Bërlajolli gjendet në pjesën perëndimore të qytetit, në lagjen e “Sarajit”. Ajo është ndërtuar në shekullin XIX dhe ka shërbyer për banim gjatë tërë kohës. Në afërsi ndodhen shtëpitë e “Sarajit”, posta e parë e qytetit dhe dy shtëpi tradicionale. Themelet, muret e katit përdhese dhe të bodrumit janë të ndërtuara prej gurësh. Muret e katit janë të ndërtuara me sistemin “bondruk” të mbushur me qerpiçë, të lidhur me llaç balte, ku trashësia e mureve mbajtëse është deri 65 cm, nd ...
Shtëpia e familjes Fishekçiu
Shtëpia e Hëzër Fishekçiut gjendet në lagjen “Bazhdarhane”, me pjesën ballore të orientuar kah perëndimi. Në afërsi të shtëpisë gjenden disa shtëpi të tjera të vjetra: shtëpia e familjes Rekathati, shtëpia e familjes Agallari, shtëpia e familjes Okçaboll etj. Shtëpia u ndërtua në fund të shekullit XIX, gjegjësisht në vitin 1888 dhe ka shërbyer për banim gjatë tërë kohës. Themelet dhe një pjesë e mureve në përdhese janë të punuara me gurë lumi të lidhur me llaç gëlqeror, ndërsa pjesa tjetër me ...
Shtëpia e familjes Hereni
Shtëpia e Xhemajl Herenit gjendet në pjesën perëndimore të qytetit, në lagjen e “Terzive”, në zonën mbrojtëse. Pjesa ballore është e orientuar nga lindja. Shtëpia është e vendosur në kryqëzimin e rrugës kryesore dhe anësore. Në afërsi të saj gjendet Xhamia e Terzi-Mëhallës, Medreseja “Alaud-din” dhe disa shtëpi tradicionale. Shtëpia është ndërtuar në shekullin XIX. Themelet dhe një pjesë e katit përdhese janë të ndërtuara prej gurësh, ndërsa muret prej qerpiçëve. Konstruksioni i meskatit është ...
Shtëpia e familjes Kirajtani
Shtëpia e Familjes Kirjatani gjendet në Zonën Historike të Prizrenit dhe është ndërtuar në fillim të shek. XIX. Është shtëpi qytetare me karakteristika vendore, e formësuar në dy kate dhe bodrum. E projektuar si shtëpi me dy etazha, kati i parë i së cilës do të shtrihej në tërë sipërfaqen e përdheses, objekti nuk është përfunduar për arsye ekonomike, duke e lënë në gjysmë katin e parë dhe duke gjetur një zgjidhje, e cila mbulon dy anët e mbetura të përdhesës me kulm dy ujor. Në këtë mënyrë kjo ...