Trashëgimia Arkitekturale
Trashëgimia arkitekturore përfshinë të gjitha veprat ndërtimore, të ngritura prej dorës së njeriut apo në proces kronologjik ato të përshtatura në mjedisin natyror, për t'u shfrytëzuar për banim dhe funksione tjera. Këto vepra në cilësinë e monumentit mund të jenë të në gjendje të shfrytëzueshme apo rrënoje. Në përgjithësi janë ato të cilat kanë dalë në dritë nga gërmimet arkeologjike.
Vendbanimet dhe lokalitetet më reprezentative: vendbanimi shumështresor i Vlashnjës, lokaliteti i Runikut, lokaliteti i Varoshit, lokaliteti i Reshtanit, lokaliteti i Bardhoshit, lokaliteti i Tjerrtores, lokaliteti i Fafos, nekropoli i tumave të Bokës së Përqevës, nekropoli tumular i Ponoshecit, nekropoli i Llashticës, lokaliteti i Banjë së Pejës, Municipum DD, Lokaliteti Statio Vindenis, Municipium Ulpiana, lokaliteti i Vrellës, lokaliteti i Dersnikut, Kështjella e Keqekollës, Kalaja e Prizrenit, Qyteti mesjetar i Novobërdës dhe shumë të tjera.
Xhamia e Ahmed Beut
Xhamia e Ahmed Beut gjendet në lagjen e “Tabakhanes”, në pjesën perëndimore të Prizrenit. Në mungesë të mbishkrimit nuk posedojmë informata rreth vitit të saktë të ndërtimit. Në bazë të shkrimeve të vjetra, në këtë lokacion nga ana e Haxhi Mustafës, gjatë shek. XVI është ndërtuar një mesxhid. Kurse më vonë është rinovuar nga Ahmed Beu dhe i është ndërtuar minarja. Periudha e rinovimit dhe ndërtimit të minares supozohet të jetë rreth fillimit të shek. XIX. Xhamia në popull njihet si Xhamia e A ...
Xhamia e Çatip Sinanit
Xhamia e Çatip Sinanit-Levisha gjendet në pjesën lindore të qytetit, në lagjen më të njëjtën emër, në veri të lagjes së “Gazi Mehmet Pashës”. Gjendet në kënd, në kryqëzimin e rrugës kryesore dhe të asaj anësore, në afërsi të shtëpive dhe shitoreve. Xhamia njihet në popull si Xhamia e Çatip Sinanit, Velishah ose Levisha. Lagjja ku ndodhet xhamia ekziston prej vitit 1591 dhe ka qenë njëra ndër lagjet më të mëdha të qytetit. Sipas mbishkrimit pranë derës së jashtme të xhamisë, xhaminë e ndërto ...
Xhamia e Cërnicës (Minarja)
Xhamia gjendet në fshatin Cernicë, 8 km në jug-perëndim të Gjilanit. Sipas të dhënave të Bashkësisë Islame të Kosovës, përkatësisht Këshillit të Bashkësisë Islame në Gjilan, xhamia e Cernicës daton nga viti 1775. Xhamia ka shërbyer për ceremoni fetare myslimane. Gjatë luftës së viteve 1998-1999, xhamia është djegur nga forcat serbe. Nga xhamia e vjetër vetëm minarja ka mbijetuar. Minarja ka bazament në formë katrore dhe trung në formë rrethor. Në pjesën e sipërme të trungut të minares gjendet ...
Xhamia e Çohaxhi Mahmudit
Xhamia e Çohaxhi Mahmudit gjendet në lagjen e “Tabakhanes”, në pjesën perëndimore të Prizrenit. Sipas mbishkrimit në hyrje të saj, ndërtimin e xhamisë e ka filluar Çohaxhi Mahmud Çelebiu gjatë shek. XVIII. Pas vrasjes së tij në luftë xhaminë e përfundojnë besimtarët në fillim të shek. XIX. Që nga koha kur është ndërtuar e deri më tani ka kryer funksionin fetar si xhami e lagjes. Kompleksi i xhamisë përbëhet nga oborri që rrethohet nga muri rrethues, që e kufizon kompleksin nga rruga kah ana ...
Xhamia e Deçanit
Xhamia e Deçanit Në rrugën kryesore, në Deçanin e vjetër gjendet Xhamia e Deçanit, që si objekt sakral islam është ndërtuar në vitin 1851, dhe është ndër monumentet me arkitekturë të vjetër dhe të njohur osmane. Xhamia i takon stilit islamo-shqiptar. Arkitekturën e ka tipike për mjeshtrit e kësaj ane. Themelet dhe muret e xhamisë janë ndërtuar nga gurët e papërpunuar lumor, të përforcuara me hatulla horizontale nga druri dhe llaçi gëlqeror. Qoshet e xhamisë, profilet e dyerve dhe dr ...
Xhamia e Emin Pashës
Pranë hamamit të Gazi Mehmed Pashës, në lagjen Saraçhane, Emin Pasha (i cili ka qenë Sanxhakbeu i Prizrenit prej vitit 1789 deri më 1843) e ndërtoi xhaminë, mejtepin dhe objektet tjera përcjellëse. Viti i ndërtimit të xhamisë vërtetohet nga mbishkrimi i cili gjendet mbi derën hyrëse, dhe është shkruar në katër rreshta me këtë përmbajtje: “Bamirësi dhe ndërtuesi i xhamisë është prizrenasi Emin Pasha i biri i Tahir Pashës mytesarif i Qystendilit. Viti i ndërtimit 1831” . Xhamia është ndërtuar në f ...
Xhamia e fshatit Mlikë
Xhamia gjendet në fshatin Mlikë, rajoni i Gorës, komuna e Dragashit. Gjendet në lagjen “Oxhina” (“Halebak”), në rrugën kryesore të fshatit, me pjesën ballore të orientuar kah veriperëndimi. Në kuadër të xhamisë gjendet oborri me qasje në xhami, varreza, gërmadhat e tyrbes, shatërvani për abdes dhe një çezme e re në anën e jashtme të hyrjes së xhamisë. Xhamia është e rrethuar me shumë shtëpi të vjetra vernakulare të fshatit. Sipas mbishkrimit që gjendet në fasadën e minares së xhamisë, xhaminë e ...
XHAMIA E FSHATIT SMOLICË
Xhamia gjendet në hyrje të fshatit Smolicë. Kjo ndërtesë është ndërtuar në fillim të shekullit XIX dhe është simbol i rezistencës. Xhamia është me bazë katrore, e ndërtuar kryesisht nga gurët e lumit me hatulla, ndërsa gurët e gdhendur janë përdorur për ndërtimin e skajeve të objektit, për elemente të dritareve dhe harkut të derës hyrëse. Gjithashtu gurët e gdhendur janë përdorur për ndërtimin e kurorës së mureve ose simsit. Konstruksioni i kulmit ka qenë nga druri, i mbuluar me tjegulla tradic ...
Xhamia e fshatit Xërxë
Xhamia gjendet në qendër të fshatit Xërxë, 10 km në jugperëndim të Rahovecit. Në bazë të mbishkrimit në hyrje, është ndërtuar nga Hysein Spahiu në vitin 1900. Që nga koha kur është ndërtuar e deri më tani ka kryer funksionin fetar si xhami e fshatit. Kompleksi i xhamisë përbëhet nga oborri që rrethohet nga muri rrethues, që e kufizon kompleksin nga rruga kah ana veriore dhe lindore, ndërtesa e xhamisë dhe ndërtesa e shfrytëzuar si sallë e takimit për banorët e lagjes në jugperëndim të oborr ...
Xhamia e Gazi Ali Beut
Xhamia e Gazi Ali Beut ndodhet në bërthamen e vjetër të qytetit të Vushtrrisë, në largësi prej 100m nga Hamami i vjetër. Xhamia u ndërtua nga mesi i shek.XV. Që nga fillimi e deri në ditët e sotme Xhamia gjithherë ka sherbyer si objekt sakral për ritet, ceremonitë fetare të komunitetit islam. Xhamia përbehej nga salla e lutjeve – me elementet tjera, orenditë e fiksura si dhe minarja. Deri në vitin 1999, edhe pse me disa intervenime të vogla xhamia kishte ruajtur tiparet arkitektonike orgjinale ...