Gjimnazi "Sami Frashëri"
Statusi
Lloji i Mbrojtjes: Inventarizuar Data e Mbrojtjes: 2011
Lloji i Mbrojtjes: Nën mbrojtje të përkohshme Data e Mbrojtjes: 2012
Lloji i Mbrojtjes: Nën mbrojtje të përkohshme Data e Mbrojtjes: 2013
Lloji i Mbrojtjes: Nën mbrojtje të përkohshme Data e Mbrojtjes: 2014-2015
Lloji i Mbrojtjes: Nën mbrojtje të përkohshme Data e Mbrojtjes: 2016
Lloji i Mbrojtjes: Nën mbrojtje të përkohshme Data e Mbrojtjes: 2017-2018
Lloji i Mbrojtjes: Nën mbrojtje të përkohshme Data e Mbrojtjes: 2019
Historiku
Gjimnazi “Sami Frashëri” gjendet në zonën historike të qytetit të Prishtinës, në rrugën “Ibrahim Lutfiu” dhe është ndërtuar në vitin 1950, që asokohe konsiderohej si një qendër moderne. Gjimnazi “Sami Frashëri” njihet si një ndër shkollat më të vjetra të mesme në Kosovë dhe në Prishtinë në gjuhën shqipe, i ndërtuar në vendin ku në vitin 1913 gjendej shkolla e mesme turke. Përpjekjet për hapjen e një shkolle të mesme në Prishtinë datojnë që nga gjysma e dytë e shek. XIX, pra nga faza e dytë e Rilindjes Kombëtare Shqiptare, ose nga koha e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit. Rilindësit bënë çdo përpjekje që në shkollat ekzistuese të asaj kohe të mësohej edhe shqipja derisa të krijoheshin kushtet për shkolla në gjuhën shqipe. Kjo ndërtesë që nga vitet 1989-‘90 e gjer më sot e mban emrin e rilindësit tonë të njohur Sami Frashëri. Ndërtesa ka planimetri tre krahësh në formë të shkronjës “U”. Është e ngritur në tri etazhe dhe pjesa qendrore e ndërtesës theksohet me motivin kryesor të quajtur “risalit”, e që zakonisht e vërejmë te ndërtesat e periudhës së Barokut. Në pjesën frontale të risalitit në përdhese është hyrja kryesore e ndërtesës që theksohet me portalin e mbështetur në shtylla masive. Karakterizohet me struktura kubike, të vendosura në mënyrë simetrike dhe në harmoni, me ritëm të njëtrajtshëm të hapjeve, që i japin baraspeshë tërë këtij kompozicioni. Ndërtesa e gjimnazit gjatë kohës ka pasur ndërhyrje të vogla: në fasadat anësore nga bodrumi është bërë një hapje e portës, është bërë ndërrimi i dritareve të vjetra me ato të reja si edhe është bërë ngjyrosja e të gjitha fasadave të ndërtesës. Ndërtesa e gjimnazit gjatë kohës ka pasur ndërhyrje të vogla: në fasadat anësore nga bodrumi është bërë një hapje e portës, është bërë ndërrimi i dritareve të vjetra me ato të reja si edhe është bërë ngjyrosja e të gjitha fasadave të ndërtesës.