Hamami i Madh
Statusi
Lloji i Mbrojtjes: Tjetër Data e Mbrojtjes: 632/1985
Lloji i Mbrojtjes: Nën mbrojtje të përkohshme Data e Mbrojtjes: 2011
Lloji i Mbrojtjes: Nën mbrojtje të përkohshme Data e Mbrojtjes: 2012
Lloji i Mbrojtjes: Nën mbrojtje të përkohshme Data e Mbrojtjes: 2013
Lloji i Mbrojtjes: Nën mbrojtje të përkohshme Data e Mbrojtjes: 2014-2015
Lloji i Mbrojtjes: Nën mbrojtje të përkohshme Data e Mbrojtjes: 2016
Lloji i Mbrojtjes: Nën mbrojtje të përkohshme Data e Mbrojtjes: 2017-2018
Lloji i Mbrojtjes: Nën mbrojtje të përkohshme Data e Mbrojtjes: 2019
Historiku
Hamami i Madh në Prishtinë është monument i rëndësishëm dhe gjendet në një ansambël po aq të rëndësishëm urban në qendër të Prishtinës. Afërsia me tri xhamitë historike, Sahat Kullën, me disa shtëpi nën mbrojtje dhe me një pazar, duke pasur edhe qasje në një ndër rrugët kryesore të qytetit, paraqet mundësi të zhvillimit dhe të ringjalljes së kësaj zone të rëndësishme për qytetin. Data e saktë e ndërtimit nuk dihet, por në bazë të shënimeve që ekzistojnë duhet të jetë ndërtuar në shek. XIV-XV, duke u shfrytëzuar nga qytetarët e Prishtinës me gjenerata të tëra. Hamami është i tipit çift, pra është shfrytëzuar nga meshkujt dhe femrat në të njëjtën kohë. Edhe pse hamami ka pësuar ndryshime të shumta, veçanërisht në fasadën ballore dhe lindore, forma origjinale e bazës dhe pjesa më e madhe e strukturës është ruajtur. Si i tillë, hamami ka vlera të larta, sidomos historike, shoqërore dhe shpirtërore. Hamami përbëhej nga paradhoma qendrore (apoditeriumi, zhveshtorja), një hapësirë kalimtare ngrohëse (tepidariumi) dhe banja (caldariumi) me një kazan për ruajtjen e ujit, e cila ishte e mbuluar me 18 kupola. Funksioni origjinal është braktisur në vitin 1960 dhe objekti është shfrytëzuar pjesërisht si depo dhe dyqan. Nga viti 1989 ndërtesa e hamamit nuk është mirëmbajtur, pavarësisht që objekti konsiderohet si një nga monumentet më të rëndësishme të qytetit të Prishtinës. Viteve të fundit, përkatësisht që nga viti 2007, kanë filluar investime për përgatitjen e planit të konservimit/restaurimit. Pas përfundimit të planit në vitin 2009 ka filluar procesi i konservimit /restaurimit i cili ende është në vazhdim.
Emërtimet dhe Referimet
Numri Unik: 002776
Emri: Hamami i Madh
Klasa: Monument
Institucioni: QRTK - Prishtinë
Lokacioni
Shteti: Kosove
Komuna: Prishtinë
Qyteti/Fshati: Prishtinë
Lokaliteti: Prishtinë
Kodi Postar: 10000
Emri i rrugës: Rr."Vasil Andoni"- ish Rr. "Smederevska"
Lloji funksional dhe datimi
Lloji (Tipi): Arkitektuale
Periudha: Osmane
Shekulli: XV
Të rejat nga trashëgimia
Shatërvani i vjetër
Shkolla e parë shqipe
Arkivi i Prishtinës
Biblioteka Kombëtare e Kosovës
Xhamia e Llapit